Η ταξικότητα της εκπαίδευσης με αριθμούς

Ερευνα ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ
Η ταξικότητα της εκπαίδευσης με αριθμούς

Μία ακόμη έρευνα του ΚΑΝΕΠ της ΓΣΕΕ (Κέντρο Ανάπτυξης Εκπαιδευτικής Πολιτικής) δημοσιεύτηκε και αποτέλεσε υλικό για δημοσιεύματα στον Τύπο τις τελευταίες μέρες. Και πώς θα μπορούσε να είναι αλλιώς, αφού τα στοιχεία που καταγράφονται είναι χαρακτηριστικά για τη ροή του μαθητικού πληθυσμού και σκιαγραφούν την αβεβαιότητα που έχουν σήμερα οι μαθητές και οι οικογένειέςτους. Πολύ περισσότερο, αποδεικνύουν τον ταξικό χαρακτήρα της εκπαίδευσης που διαπερνά όλες τις βαθμίδες.

Η ροή του μαθητικού πληθυσμού
 Αν από τα στοιχεία της έρευνας παρατηρήσουμε εκείνα τα οποία αφορούν τη ροή του μαθητικού πληθυσμού κατά τα έτη 2004-2007 στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, έχουμε αυτάπου φαίνονται στον πίνακα 1. Στον πίνακα φαίνεται ο μαθητικός πληθυσμός για κάθε τάξη της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης κατά τα ακαδημαϊκά έτη 2004-2005, 2005-2006 και 2006-2007. Τα βέλη απεικονίζουν τη ροή των μαθητών από τη μία τάξη στην άλλη, ενώ οι απώλειες ανά τάξη κατά απόλυτο νούμερο και ποσοστό φαίνονται στα ενδιάμεσα κουτιά.

Από αυτά προκύπτουν μια σειρά από χρήσιμα συμπεράσματα. Το πέταγμα των μαθητών έξω από την εκπαιδευτική διαδικασία ξεκινάει ήδη από το γυμνάσιο, εν μέσω δηλαδή της λεγόμενης υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Αν δούμε τα απόλυτα νούμερα, ένας αριθμός από 6.000 έως 7.700 μαθητές εγκαταλείπει το σχολείο κατά τη διάρκεια του γυμνασίου και αυτό είναι ήδη ένα αρκετά μεγάλο νούμερο. Το μεγάλο ξεσκαρτάρισμα, όμως, γίνεται στη μετάβαση από το γυμνάσιο στο λύκειο, όπου κατά μέσο όρο περίπου 1 στους 4 μαθητές(23,87% ή 24.543 μαθητές) δεν συνεχίζουν τις σπουδές τους.Τα στοιχεία αυτά αποδεικνύουν με τον πιο φανερό τρόπο αυτό που βιώνει ο μαθητικός πληθυσμός και στο σύνολό του ο λαός της χώρας. Μεγάλα ποσοστά μαθητών και από μικρές ηλικίες έρχονται αντιμέτωποι με ένα σχολείο που δεν τους χωράει. Κι αν οι υπεύθυνοι της έρευνας αδυνατούν να το εξηγήσουν επειδή η διακοπή των σπουδών γίνεται "απότομα", κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς και "χωρίς εξηγήσεις", υπάρχει και η πολιτική πλευρά του ζητήματος που μπορεί να φωτίσει την κατάσταση. Είναι πολιτική επιλογή για το σύστημα και τις κυβερνήσεις του να δημιουργούν στρατιές αμορφωσιάς. Πρόκειται για εκείνη την τεράστια δεξαμενή από όπου θα αντληθούν οι αυριανοί άνεργοι, εξαθλιωμένοι, οι αμειβόμενοι με μισθούς πείνας, οι ελαστικά εργαζόμενοι, οι εργαζόμενοι χωρίς δικαιώματα και ασφάλιση. Κι αν τα στοιχεία για τους πτυχιούχους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης είναι επίσης απαισιόδοξα σε σχέση με την ανεργία και τα καταπατημένα δικαιώματα, μπορούμε να καταλάβουμε τι σημαίνει αυτό για τις χιλιάδες νέων που δεν τελειώνουν καν το γυμνάσιο. Αν ρίξουμε μια ματιά και στα στοιχεία που αφορούν τη δευτεροβάθμια τεχνική εκπαίδευση, τα πράγματα είναι ακόμη χειρότερα (Πίνακας 2).
Εδώ φαίνεται καθαρά ότι η τεχνική εκπαίδευση αδυνατεί να κρατήσει τους μαθητές στους κόλπους της και ο λόγος είναι ότι... γι' αυτό φτιάχτηκε. Για να αποσυμφορήσει τη γενική εκπαίδευση από μερικές χιλιάδες κόσμου και κατ' επέκταση να μειώσει κατά πολύ τον αριθμό των νέων που απαιτούν μια θέση στην τρίτη βαθμίδα. Οσα ακούγονται για την αναμόρφωση των τεχνικών σχολείων με βάση και τα αποτελέσματα του πρόσφατου διαλόγου στοχεύουν στον επαναπροσδιορισμό της σχέσης των μαθητών με την τεχνική εκπαίδευση και στο να την κάνουν περισσότερο ελκυστική προκειμένου να αποτελέσει πόλο έλξης. Χωρίς βεβαίως να προσφέρουν τίποτα περισσότερο από παχιά λόγια και μηδενική προοπτική.
Αν αυτά είναι τα στοιχεία της μαθητικής διαρροής, ποιες είναι αυτές οι χιλιάδες μαθητών; Από ποιες περιοχές προέρχονται και ποια η ταξική τους καταγωγή; Ρητορικό το ερώτημα, αλλά ας δούμε και τα στοιχεία.

Ταξική η προέλευση της διαρροής
Οι περιοχές στις οποίες εμφανίζονται τα μεγαλύτερα ποσοστά διακοπής των σπουδών στο γυμνάσιο είναι η Δυτική Αττική, ο Πειραιάς, η Ροδόπη και η Ξάνθη. Σε σύνολο 54 περιοχών σε επίπεδο εκπαίδευσης, η Δυτική Αττική κατέχει την 47η θέση, η Ροδόπη την 54η και η Ξάνθη την 53η. Σε σύνολο 52 περιοχών και όσον αφορά το δείκτη κινδύνου φτώχειας, η Ροδόπη κατέχει την 44η θέση και η Ξάνθη την 45η. Ο κατάλογος αντίστοιχων αριθμών και δεικτών είναι μακρύς. Οσο όμως και να συνεχίσουμε να καταγράφουμε τα στοιχεία αυτά, το συμπέρασμα μένει το ίδιο. Οι φτωχότερες  περιοχές της χώρας είναι εκείνες στις οι οποίες εμφανίζονται τα μεγαλύτερα ποσοστά απόρριψης των μαθητών από την εκπαιδευτική διαδικασία.Και δεν πρόκειται για μια οποιαδήποτε απόρριψη, αλλά για τα αποτελέσματα μιας εκπαίδευσης βαθιά ταξικής. Που για χρόνια ολόκληρα μεταρρυθμίζεται και αναμορφώνεται με μοναδικό σκοπό να κρατήσει και να διευρύνει αυτό το χαρακτήρα.
Τέτοια θα είναι και τα χαρακτηριστικά του νέου γύρου επίθεσης που ανοίγει το σύστημα. Οι  επικείμενες αλλαγές και σε νομοθετικό επίπεδο θα έρθουν να σκληρύνουν τους ήδη δυσβάσταχτους όρους σπουδών της νεολαίας στη δεύτερη βαθμίδα. Και αυτή η πολιτική είναι που θα ξαναβγάλει στους δρόμους τους μαθητές, αντιμέτωπους με ένα σύστημα που τσαλαπατάει το μέλλον και τη ζωή τους.
Πηγές: Ερευνα ΚΑΝΕΠ-ΓΣΕΕ, Νοέμβρης
2009

Αναδημοσίευση από Προλεταριακή Σημαία, 30/01/2010 φ634